Από την αρχή της χρονιάς, αποδεχθήκαμε την πρόσκληση για την συμμετοχή μας στο 5^ο Φεστιβάλ Κουμανταρίας με τίτλο «Κουμανταρίας Συμπόσιο 2006» που διοργανώνεται από τις ένδεκα Κοινότητες του συμπλέγματος Κούρη και Ξυλούρικου της Επαρχίας Λεμεσού Κύπρου.

Τη Δευτέρα 17 Ιουλίου 2006 το πρωί αναχωρούμε από το Σύλλογο για το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης, όπου θα μας περιμένουν και οι μουσικοί μας. Μαζί μας σε αυτό το ταξίδι μέχρι την Λάρνακα και ο επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου μας ο κ. Νίκος Αλιστρατινός. Μία ώρα και σαρανταπέντε λεπτά διαρκεί το ταξίδι πάνω από το Αιγαίο μέχρι το αεροδρόμιο της Λάρνακας.

Εκεί μας υποδέχθηκαν οι κύριοι Ανδρέας και Μιχάλης από τον Πολιτιστικό Όμιλο Λεμεσού «Διόνυσος», οι άνθρωποι που ουσιαστικά πρότειναν την συμμετοχή μας στο φεστιβάλ. Είναι οι καλοί μας φίλοι που όλες τις ημέρες παραμονής μας στο νησί θα είναι δίπλα μας έτοιμοι για να λύσουν κάθε πρόβλημα που ίσως παρουσιαστεί.

Το ξενοδοχείο στο οποίο θα διαμέναμε βρίσκεται στην κεντρική παραλιακή λεωφόρο της Λεμεσού. Τα πρωινά ήταν ελεύθερα και η επίσκεψη στην θάλασσα απαραίτητη για να αντιμετωπιστεί η πολύ ζέστη. Το πρόγραμμα του φεστιβάλ ξεκινούσε τις απογευματινές ώρες και περιλάμβανε περιοδεία στα χωριά του συμπλέγματος για την γνωριμία με τους κατοίκους τους. Μαζί μας και χορευτικό συγκρότημα του «Διόνυσου». Η διαδρομή μέχρι το πρώτο χωριό περίπου 20 λεπτά, χρόνος αρκετός ώστε να γνωριστούν μεταξύ τους τα παιδιά των δύο συλλόγων.

Το πρώτο χωριό που μας υποδέχεται είναι η Απαισιά το απόγευμα της Τρίτης 18 Ιουλίου. Όλοι, ντυμένοι με τις παραδοσιακές φορεσιές και τα όργανα να παίζουν γνωστούς σκοπούς ξεκινούμε από την άκρη του μικρού αυτού χωριού για την πλατεία του όπου δεσπόζει ένα υπεραιωνόβιο δέντρο, τρέμιθος (κοκκορεβιθιά), 1.600 χρόνων όπως αναφέρουν με καμάρι οι κάτοικοι του χωριού. Εκεί μας υποδέχονται και μας προσφέρουν κουμανταρία, ζιβανία αλλά και τοπικά εδέσματα. Οι δύο Σύλλογοι, για να ευχαριστήσουν τους φιλόξενους κατοίκους της Απαισιάς, θα παρουσιάσουν ένα μικρό πρόγραμμα με χορούς από την Θράκη και την Κύπρο. Η βραδιά θα κλείσει με την επίσκεψη μας στο χωριό Άλασσα, ένα χωριό χτισμένο από την αρχή το 1985, καθώς η κατασκευή του μεγαλύτερου φράγματος στην Κύπρο, του ποταμού Κουρή σκέπασε τα σπίτια του παλιού χωριού. Μετά την παρουσίαση των παραδοσιακών χορών ακολούθησε γλέντι με την συμμετοχή όλων των κατοίκων του χωριού μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Την Τετάρτη 19 Ιουλίου το απόγευμα, ξεκινήσαμε τις παραστάσεις μας από το χωριό Λιμνάτι με τους φιλόξενους κατοίκους του, ένα μικρό χωριό με τις δύο εκκλησίες και τα πολλά παρεκκλήσια. Συνεχίσαμε στο χωριό Καπηλειό το μικρότερο χωριό του Συμπλέγματος. Το τελευταίο χωριό ήταν ο Άγιος Μάμας, που πήρε το όνομα του από τον Άγιο Μάμα τον προστάτη των Ακριτών των Βυζαντινών χρόνων. Στο προαύλιο της ομώνυμης εκκλησίας θα κλείσει η βραδιά με το καθιερωμένο  παραδοσιακό γλέντι.

Το επόμενο απόγευμα, Πέμπτη 20 Ιουλίου μας βρίσκει στο όμορφο χωριό Λάνια, με τα στενά λιθόστρωτα γραφικά δρομάκια και τα παραδοσιακά σπίτια με όμορφους κήπους. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η εκκλησία, αφιερωμένη στην Παναγία με την θαυματουργό εικόνα της Παναγίας του Βαλανά. Ακολουθεί το χωριό Δωρός, ένα επίσης γραφικό χωριό. Το τρίτο χωριό είναι ο Άγιος Γεώργιος με βαθιά θρησκευτική παράδοση. Το τέλος της ημέρας μας βρίσκει στο γραφικό χωριό Συλίκου, το τελευταίο της περιοδείας μας όπου μας φιλοξένησαν με θέρμη  οι κάτοικοί του με ένα καταπληκτικό αγροτικό μουσείο.

Η επίσημη έναρξη του Φεστιβάλ Κουμανταρίας 2006 έγινε την Παρασκευή 21 Ιουλίου στο χωριό Μονάγρι. Για τρεις μέρες στην πλατεία του χωριού πραγματοποιούνταν πολιτιστικές εκδηλώσεις με την συμμετοχή έκτος των δύο Συλλόγων («Μέγας Αλέξανδρος», «Διόνυσος») από τα μουσικά κυπριακά σχήματα: Μουσικό Σχήμα Άδμητου Πιτσιλλίδη και η Ομάδα Κανταδόρων Γιωργαλέττου. Το Σάββατο το βράδυ μετά τους παραδοσιακούς χορούς ακολούθησε συναυλία της Στέλλας Κονιτοπούλου. Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ είχαν αναλάβει να το παρουσιάσουν δύο γνωστοί Κύπριοι ηθοποιοί ο Κώστας Βήχας και ο Σμάραγδος Κλεοβούλου. Σε κάθε χωριό που επισκεπτόμασταν ανταλλάζαμε αναμνηστικά με τους κοινοτάρχες. Ήταν μέρες χαράς και διασκέδασης μέσα από τις παραδόσεις του ελληνισμού με τους νέους φίλους που αποκτήσαμε από τον «Διόνυσο» και τα χωριά του Συμπλέγματος.

Η Δευτέρα 24 Ιουλίου είναι η ημέρα της επιστροφής μας στην Προσοτσάνη. Όλες τις προηγούμενες ημέρες δεν υπήρχε χρόνος για ξεναγήσεις, έτσι την τελευταία ημέρα αποφασίσαμε να την αφιερώσουμε σε επίσκεψη στην Λευκωσία και την «πράσινη γραμμή». Ξεναγός μας σε αυτή ο συμπατριώτης μας κ. Αθανάσιος Αλιστρατλής, ο οποίος είναι εδώ και πολλά χρόνια μόνιμος κάτοικος Λευκωσίας. Πλησιάζοντας με το λεωφορείο στην Λευκωσία, ο οδηγός του μας εξιστορεί μερικά από τα γεγονότα τα οποία έζησε και ο ίδιος, μας δείχνει τις τεράστιες ζωγραφισμένες τουρκικές σημαίες στην πλαγιά του βουνό στα κατεχόμενα απέναντι από την πόλη. Φτάνουμε στην περιοχή που ονομάζεται Μακεδονίτισσα, από μία παλιά εκκλησία της Παναγίας της Μακεδονίτισσας. Στο μνημείο που υψώνεται εκεί είναι θαμμένοι Έλληνες και Κύπριοι στρατιώτες, αλλά και το ελληνικό αεροπλάνο που μετέφερε στρατιώτες από την πατρίδα και από λάθος κατέρριψαν οι ίδιοι οι Έλληνες το 1974. Με μεγάλη συγκίνηση ο κ. Αλιστρατλής μας περιγράφει τα γεγονότα ως αυτόπτης μάρτυρας, καθώς υπηρετούσε τότε την στρατιωτική του θητεία ως αξιωματικός. Το λεωφορείο κινείτε σχεδόν παράλληλα με την νοητή «πράσινη γραμμή» που αποτέλεσε το όριο διχοτόμησης της Κύπρου. Μπαίνουμε στην πόλη και αντικρίζουμε σπίτια πάνω στην «πράσινη γραμμή» που η μία πόρτα «βλέπει» στην ελεύθερη Κύπρο και η άλλη στα κατεχόμενα!!! Ερημωμένα σπίτια, σπασμένα τζάμια, εγκαταλειμμένα μαγαζιά… όσο αδιάφορος και ψυχρός αν είναι κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος αντικρίζοντας την στοιχειωμένη πλευρά της πόλης.

Επόμενος σταθμός τα «Φυλακισμένα Μνήματα», ένας τόπος ιερός. Κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του 1955-59 για την απαλλαγή της Κύπρου από τον βρετανικό ζυγό, οι αποικιοκράτες κατασκεύασαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας ένα μικρό κοιμητήριο που έμεινε στην ιστορία με την ονομασία «Φυλακισμένα Μνήματα». Είναι ένας στενός χώρος δίπλα στα κελιά των μελλοθανάτων και την αγχόνη, περιτριγυρισμένος από ψηλούς τοίχους με κομμάτια γυαλιών στο πάνω μέρος τους. Εδώ αποφασίστηκε να θάβουν τους απαγχονιζόμενους καθώς και ηγετικές μορφές του ΕΟΚΑ που σκοτώνονταν σε μάχες, για να μη μετατρέπονται οι κηδείες τους σε μαζικά συλλαλητήρια. Εδώ είναι θαμμένοι δεκατρείς ήρωες-μάρτυρες του αγώνα. Οι Άγγλοι τους έθαβαν, χωρίς να παρευρίσκεται κανένας Ελληνοκύπριος, ούτε μάνα ούτε πατέρας. Στο μικρό κοιμητήριο πάνω από τους σταυρούς γράφει: «Τ’ αντρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δε λογιέται».

Τα φυλάκια της πόλης που είναι η επόμενη στάση μας. Δίπλα στο κεντρικότερο φυλάκιο στην παλιά πόλη υπάρχει ένα μικρό περίπτερο στο οποίο υπάρχουν φωτογραφίες από τα τραγικά γεγονότα και μια ερώτηση με την απάντηση της μάνας:

Τι σημαίνει «Αγνοούμενος»;

Μια μάνα αγνοούμενου λέει:

«Είναι ένας ζωντανός χωρίς σώμα.

Ένα σώμα χωρίς ψυχή.

Μια ψυχή που δεν ακούγεται,

αλλά είναι πάντοτε παρούσα.

Μια ανάμνηση που αρνείται να φύγει».

Δευτέρα βράδυ 24 Ιουλίου 2006 το ταξίδι μας στην Κύπρο έχει τελειώσει με την επιστροφή μας στην Προσοτσάνη, με την ελπίδα ότι πολύ σύντομα θα ανταμώσουμε με όλους αυτούς τους καλούς φίλους που αποκτήσαμε, με τα αδέλφια μας από την επαρχία της Λεμεσού της Κύπρου.