Greek Albanian Bulgarian Czech Dutch English Estonian Finnish French German Icelandic Irish Italian Norwegian Portuguese Russian Slovenian Spanish Swedish Turkish
Εφημερίδα ΗΩΣ
Είσοδος μελών



  

Επισκέπτες
Έχουμε 60 επισκέπτες συνδεδεμένους

Το Οικοτροφείο Προσοτσάνης

Του σχολικού συμβούλου ε.τ. Ευάγγελου Γ. Καρσανίδη

Ερευνώντας το ιστορικό και διπλωματικό αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, τους ογκώδεις φακέλους με τα ανέκδοτα έγγραφα και τις εκθέσεις των προξενικών αρχών, των μητροπολιτών, των φιλεκπαιδευτικών συλλόγων και αδελφοτήτων, τους στατιστικούς πίνακες κ.α., ανακαλύψαμε μια ανέκδοτη μέχρι σήμερα, εμπιστευτική έκθεση του Υποπροξενίου Καβάλας για την ίδρυση και λειτουργία του Οικοτροφείου θηλέων Προσοτσάνης. Η έκθεση που διαφωτίζει μια σχετικά άγνωστη πτυχή της ίδρυσης και λειτουργίας του, υποβλήθηκε από τον υποπρόξενο Καβάλας Άννινο Καβαλιεράτο στις 20 Σεπτεμβρίου 1910 και φυλάσσεται στο ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών (Α.Υ.Ε. φακ. 1910/α.α.κ. «Περί λειτουργίας του Οικοτροφείου Θηλέων Προσοτσάνης», έγγρ. 537/20-9-1910). Η διάσωση και η ύπαρξη της έκθεσης αποτελεί σημαντική πηγή πληροφόρησης για το Οικοτροφείο Προσοτσάνης και η οποία δεν ήταν γνωστή μέχρι σήμερα στη σχετική βιβλιογραφία.

Στις πολύ χρήσιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες που αντλεί κανείς από την παραπάνω έκθεση, μπορούμε να προσθέσουμε συμπληρωματικά και νέα άγνωστα στοιχεία που περιέχονται στα πολλά πληροφοριακά έγγραφα, αναφορές και σημειώματα που έστελναν οι υποπρόξενοι Καβάλας στο Υπουργείο Εξωτερικών. Έτσι, από την αναφορά του υποπρόξενου Καβάλας Άννινου Καβαλιεράτου προκύπτει ότι το Οικοτροφείο Προσοτσάνης άρχισε να λειτουργεί το 1908 και στεγάστηκε «από ιδρύσεώς του εις παλαιόν κτίριον, χρησιμεύσαν άλλοτε ως οίκημα του ελλην. Παρθεναγωγείου» και το οποίο η διευθύντρια κατά τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας του όσο και η επόμενη κατά το έτος 1910 χαρακτήρισαν «ως υπό πάσαν άποψιν, και από υγιεινής ιδίως, εντελώς ακατάλληλον». Στην παραπάνω αναφορά του αναφέρει ακόμη ότι, η διευθύντρια του Παρθεναγωγείου Δράμας δις Πηχεών δεν αποδέχθηκε τη θέση της διευθύντριας του Οικοτροφείου Προσοτσάνης. Για το λόγο αυτό, ο υποπρόξενος «παρακάλεσα τηλεγραφικώς την εν Κωνσταντινούπολη Β. Πρεσβείαν ίνα, ευαρεστούμενη συνεννοηθεί μετά της διευθύντριας των Ζαππείων προς εξεύρεσιν της καταλλήλου δια το Οικοτροφείο διευθυντρίας». (Ιστορικό Αρχείο Δήμου Καβάλας από μεταγραφή του Α.Υ.Ε. φακ. Υπ. Εξ./1-8-1910, αρ. εισαγ. 1, αρ. εισερχ. 1114, έγγρ. 537/20-9-1910). Τελικά, διευθύντρια του Οικοτροφείου τοποθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1910 η δις Βασιλική Θεοδωρίδου, τελειόφοιτη γυμνασίου από τη Φιλιππούπολη.

Από τα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών προκύπτει ακόμη ότι, δύο χρόνια αργότερα διευθύντρια του Οικοτροφείου διορίστηκε, τον Οκτώβριο του 1912, η δις Βαλαμιώτη από τις Σέρρες και η οποία «κέκτηται δίπλωμα του εν Αθήνας Αρσακείου», έχει διδασκαλική πείρα, είναι δε «αναντιρρήτως αμέμπτου ηθικής». Τα παραπάνω υποστηρίζει σε αναφορά του ο υποπρόξενος Καβάλας Β. Πάικος στο υπ’ αρ. 243/1-9-1912 έγγραφό του που υπέβαλε στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Oikotrofeio1913Σύμφωνα τώρα προς τον σκοπό της ίδρυσης του Οικοτροφείου, ο οποίος ήταν «η παρασκευή χωρικών μητέρων ελληνοφώνων», καταβλήθηκε από την αρχή προσπάθεια ώστε να προσλαμβάνονται υπότροφες που να ανήκουν απαραίτητα σε οικογένειες σλαβοφώνων από τα γύρω χωριά των προξενικών περιφερειών Καβάλας και Σερρών, ενώ ορίστηκε και ο αριθμός κατά ανώτατο όριο σε 25. Σύμφωνα με την αναφορά του Υποπροξενείου Καβάλας, κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του Οικοτροφείου προσλήφθηκαν πράγματι 25 οικότροφες, επτά (7) από τα χωριά της προξενικής περιφέρειας Σερρών και δεκαοκτώ (18) από χωριά της προξενικής περιφέρειας Καβάλας. Από αυτές μία οικότροφος απομακρύνθηκε από το Οικοτροφείο στο μέσο του έτους, ύστερα από υπόδειξη του ιατρού. Συνεπώς, μέχρι τέλους του πρώτου έτους έμειναν εικοσιτέσσερις (24) οικότροφες. Από αυτές, τρεις (3) δεν προσήλθαν κατά το δεύτερο έτος, οι οποίες αντικαταστάθηκαν από άλλες. Κατά δε το τρίτο έτος χρειάστηκε να προσληφθούν έξι (6) νέες υπότροφες σε αντικατάσταση ισάριθμων παλαιών, οι οποίες παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν δεν κατέστη δυνατό να προσέλθουν και κατά το έτος αυτό. Έτσι, οι οικότροφες του Ορφανοτροφείου ανέρχονταν πάλι σε 24 και ήταν οι εξής:

  1. Μαρία Χρ. Νάσκου, εκ Δρανόβου, ετών 14, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  2. Αναστασία Θ. Κωνσταντινίδου, εκ Βοβλητσίου, ετών 12, μαθήτρια της Γ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  3. Ευαγγελία Ιωάννου, εκ Βοβλητσίου, ετών 14, μαθήτρια της Γ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  4. Μαρία Αντωνίου, εκ Βοβλητσίου, ετών 12, ορφανή γονέων, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  5. Ελένη Παπαχρήστου, εκ Βολάκου, ετών 15, ορφανή πατρός δολοφ. υπό των Βουλγάρων, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  6. Αντωνία Μήτσα, εκ Βολάκου, ετών 15, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  7. Θεοδώρα Κυριακού, εξ Αλιστράτης, ετών 12, μαθήτρια της Ε’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  8. Ευαγγελία Παπαθεοδώρου, εκ Γκορνίτσης, ετών 13, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  9. Ελένη Κ. Γεωργίου, εκ Ρεσσουλάβου, ετών 14, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  10. Αικατερίνη Αβραάμ, εκ Καρλικόβου, ετών 15, ορφανή πατρός, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  11. Ελένη Γεωργίου, εκ Τουρκοχωρίου, ετών 12, μαθήτρια της Γ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  12. Πασχάλω Χαρίσκου, εκ Καρλικόβου, ετών 12, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  13. Μαγδαληνή Παπαευαγγέλου, εκ Κλεπούσνης, ετών 12, ορφανή μητρός, δολοφ. υπό των Βουλγάρων, μαθήτρια της Δ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  14. Μαρία Βαρσάμη, εκ Δρανόβου, ετών 14, μαθήτρια της Γ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  15. Χρυσάνθη Δημ. Αποστόλου, εκ Δρανόβου, ετών 11, ορφανή μητρός, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1908.
  16. Ζωή Βοζίκη, εξ Εγρί- Δερέ, ετών 14, ορφανή γονέων, μαθήτρια της Ε’ τάξεως, προσληφθείσα το 1909.
  17. Μαρία Χρ. Αντωνίου, εκ Πλεύνης, ετών 12, ορφανή γονέων, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1909.
  18. Ζωή Ράδου, εξ Εγρί- Δερέ, ετών 12, μαθήτρια της Γ’ τάξεως, προσληφθείσα το 1909.
  19. Καλλιόπη Αγγ. Πέτρου, εκ Βολάκου, ετών 8, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1910.
  20. Αικατερίνη Γ. Δημητρίου, εκ Πλεύνης, ετών 9, ορφανή πατρός, μαθήτρια της Α’ τάξεως, προσληφθείσα το 1910.
  21. Ευαγγελία Δημητρίου, εκ Πλεύνης, ετών 9, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1910.
  22. Αγγελική Πέτρου, εκ Βολάκου, ετών 8, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1910.
  23. Ελένη Στεφάνου, εκ Δρανόβου, ετών 8, μαθήτρια της Β’ τάξεως, προσληφθείσα το 1910.
  24. Γλυκερία Παπαοικονόμου, εκ Γκορνίτσης, ετών 13, πατρός δολοφ. εκ των Βουλγάρων, μαθήτρια της Ε’ τάξεως, προσληφθείσα το 1910.

 

Η διάρκεια της φοίτησης στο Οικοτροφείο αποφασίστηκε αρχικά να είναι τριετής, αλλά η διευθύντριά του έκρινε σκόπιμο ότι μετά «τετραετήν φοίτησιν θα ήτο δυνατόν να εκπληρωθή ο σκοπός του Οικοτροφείου». Όσον αφορά το πρόγραμμα του Οικοτροφείου, αυτό συντάχθηκε από την αρχή σύμφωνα με το σκοπό του ιδρύματος και «επεζητήθη η μέχρι του δυνατού σημείου εφαρμογή αυτού». Έτσι, σε ότι αφορά τη γλώσσα και την εθνική γενικά διαπαιδαγώγηση, τα αποτελέσματα είναι αρκετά ικανοποιητικά κατά τις πληροφορίες της διευθύντριας του Οικοτροφείου. Οι μαθήτριες αποκτούν επίσης ικανές γνώσεις κοπτικής και ραπτικής και τις απαραίτητες γνώσεις Οικιακής Οικονομίας. Δυστυχώς δεν κατορθώθηκε μέχρι σήμερα - συνεχίζει στην αναφορά του ο υποπρόξενος Καβάλας – να δοθεί η απαιτούμενη σημασία στη μαγειρική «και τας τοιούτου είδους εργασίας» και αυτό προκειμένου να αποφύγουν παράπονα που άρχισαν ήδη να διατυπώνονται, ότι δηλαδή η διευθύντρια μεταχειρίζεται τις μαθήτριες ως υπηρέτριες. Και μια τέτοια αντίληψη των χωρικών δεν μπορεί βέβαια να εκλείψει.

Και τα βιβλία των μαθητριών αρνείται να δώσει φέτος δωρεάν, όπως κατά τα δύο πρώτα έτη η Εφορία των σχολείων Προσοτσάνης. Για το ζήτημα αυτό δεν παραλείπει ο υποπρόξενος να αναφέρει ότι «συνεννοήθην κατ’ επανάληψιν μετά του Μητροπολίτου Δράμας και προφορικώς κατά την προ τινός ενταύθα άφιξίν του και δι επιστολών, συστήσας εις αυτόν να μετέλθη παν μέσον όπως κινήση το ενδιαφέρον των χωρικών εις το ίδρυμα και πείση αυτούς περί της σπουδαιότητος και της ανάγκης ενισχύσεως αυτού. Ίσως η στάσις αυτή των χωρικών δεν είναι άσχετος προς τα επί της κατά τα δύο πρώτα Διευθυντρίας λαβόντα χώραν». Και ο υποπρόξενος Καβάλας στο τέλος της αναφοράς του κάνει γνωστό στο Υπουργείο Εξωτερικών ότι «η Διευθύντρια δις Βασιλική Θεοδωρίδου εργάζεται καθ’ ας έχω πληροφορίας, μετά πολλού ζήλου και ουδεμίαν έχει δώση μέχρι τούδε αφορμήν παραπόνου οιονδήποτε».

 

 
Που βρίσκεται η Προσοτσάνη
greece_brown_glass

alt
Αποκτήστε το βιβλίο "Η Προσοτσάνη και η ιστορία της"
Τηλ. παραγγελίας: 2522023480

Kodikas_Prosotsanis_02

Αποκτήστε το Βιβλίο Σπαράγματα του Κώδικα Προσοτσάνης
Τηλ. παραγγελίας: 2522023480

stamps

Συλλεκτικά γραμματόσημα του Συλλόγου

youtubelogo
κλικ εδώ για video


facebook